Γλαύκωμα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μία συχνή πάθηση του οφθαλμού, που προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους (ποσοστό 2% στο γενικό πληθυσμό). Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί τελικά να οδηγήσει σε τύφλωση. Το γλαύκωμα οφείλεται συνήθως στην υψηλή πίεση των υγρών, στο εσωτερικό του οφθαλμού. Αυτή η πίεση , που καλείται ενδοφθάλμια πίεση, αυξάνει τον κίνδυνο προοδευτικής καταστροφής του οπτικού νεύρου, με αποτέλεσμα την απώλεια της όρασης.

Το γλαύκωμα εξελίσσεται αργά για μία περίοδο ετών. Είναι μία ‘σιωπηλή’ νόσος, γιατί οι περισσότεροι ασθενείς στα αρχικά στάδια συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα.

Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (συνήθως πάνω από 20-22 mmHg) αποτελεί την πρώτη ένδειξη για την ύπαρξη της νόσου, αν και υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που έχουμε γλαύκωμα ακόμα και με φυσιολογική πίεση (γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως).

Τι προκαλεί το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα προκαλείται από την συσσώρευση υγρού στο εσωτερικό του οφθαλμού που οδηγεί στην αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Το πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού (πρόσθιος θάλαμος), περιέχει το υδατοειδές υγρό, που παράγεται και κυκλοφορεί συνεχώς στο εσωτερικό του οφθαλμού και προσφέρει θρεπτικά συστατικά στους διάφορους ιστούς. Φυσιολογικά , το υδατοειδές υγρό απομακρύνεται από τον οφθαλμό διαμέσου ενόςδιηθητικού ηθμού, που βρίσκεται στην γωνία που σχηματίζει ο κερατοειδής και η ίριδα (γωνία πρόσθιου θαλάμου). Στο γλαύκωμα , η οδός αυτή είναι εν μέρει αποφραγμένη, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ομαλή απομάκρυνσή του. Καθώς ο οφθαλμός αποτελεί έναν κλειστό χώρο, η συσσώρευση του υδατοειδούς υγρού οδηγεί στην αύξηση της πίεσης.

Με το χρόνο, η πίεση που ασκείται στο οπτικό νεύρο μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική βλάβη και καταστροφή του. Η καταστροφή του οπτικού νεύρου δεν είναι αναστρέψιμη και οδηγεί σε μόνιμη απώλεια της όρασης.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι γλαυκώματος. Εντούτοις , οι 7 στους 10 γλαυκωματικούς ασθενείς πάσχουν από τοπρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (POAG), την πιο συχνή μορφή γλαυκώματος. Άλλες μορφές γλαυκώματος είναι το δευτεροπαθές γλαύκωμα (μετά από τραύματα του οφθαλμού, φλεγμονές, χρήση φαρμάκων π.χ. κορτιζόνης κλπ.),το γλαύκωμα στενής γωνίας, το γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως και τοσυγγενές γλαύκωμα.

Πώς γίνεται η διάγνωση του γλαυκώματος;

Το γλαύκωμα μπορεί να διαγνωσθεί με μία συνηθισμένη οφθαλμολογική εξέταση.

Συνήθως ο οφθαλμίατρος:

·         Μετράει την ενδοφθάλμια πίεση, χρησιμοποιώντας ένα απλό και ανώδυνο όργανο, το τονόμετρο.

·         Εξετάζει την κατάσταση του οπτικού νεύρου στο πίσω μέρος του οφθαλμού, για να δει αν υπάρχουν βλάβες, με το οφθαλμοσκόπιο.

·         Εξετάζει τα οπτικά πεδία, προκειμένου να συμπεράνει για το αν υπάρχει απώλεια όρασης ιδιαίτερα περιφερική, λόγω βλάβης του οπτικού νεύρου, με το περίμετρο.

Υπάρχουν και άλλες πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως η παχυμετρία του κερατοειδούς, η τομογραφία της κεφαλής του οπτικού νεύρου και η μέτρηση του πάχους της στιβάδος των νευρικών ινών γύρω από αυτό με λέιζερ( OCT ).

Ποιος πάσχει από γλαύκωμα;

Εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο πάσχουν από γλαύκωμα χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αιτία ή να το έχουν προκαλέσει. Εντούτοις υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής:

·         Η προχωρημένη ηλικία

·         Η κληρονομικότητα

·         Η φυλή (οι μαύροι της Αμερικής π.χ. έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο)

·         Ο διαβήτης

·         Η υπέρταση

·         Η μυωπία

·         Η μακροχρόνια χορήγηση κορτιζόνης, ιδίως τοπικά (κολλύρια)

·         Ο τραυματισμός του οφθαλμού

Μπορεί να προληφθεί το γλαύκωμα;

Όχι, μπορούμε όμως να ελαχιστοποιήσουμε τις συνέπειές του με την έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να κάνετε προληπτικούς ελέγχους σε οφθαλμίατρο, κάθε δύο χρόνια αν είστε πάνω από 40 ετών και κάθε ένα χρόνο αν είστε πάνω από 60. Αν όμως ανήκετε σε κάποια από τις ομάδες κινδύνου, τότε ο έλεγχος μετά τα 40 θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.

Μπορεί να θεραπευθεί το γλαύκωμα;

Όχι , αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ώστε να μη προκληθούν σοβαρές βλάβες στα μάτια. Εάν πάσχετε από γλαύκωμα θα πρέπει να γνωρίζετε πως ο έλεγχος και η αντιμετώπιση της νόσου θα πρέπει να συνεχιστεί για το υπόλοιπο της ζωής σας.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το γλαύκωμα;

Συνήθως αντιμετωπίζεται αρχικά με τη χορήγηση φαρμάκων, τα οποία δεν το θεραπεύουν αλλά μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση για όσο διάστημα χορηγούνται. Τα φάρμακα αυτά συνήθως διατίθενται με τη μορφή κολλυρίων. Θεραπεία με laser ή χειρουργικά μπορεί επίσης να εφαρμοστεί εάν είναι αναγκαίο και εφόσον η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική